Bipolar bozukluk nedir?

Bu yazıda bipolar bozukluk nedir, bipolar bozukluk belirtileri nelerdir ve bipolar bozukluk hasta yorumları nelerdir sorularını cevaplandıracağım. Yazılarla ilgili soru, yorum ve meraklarınız için info@psikolojisaati.com e-posta adresinden bana ulaşabilirsiniz. İyi okumalar.

Bahsi geçen bozukluk duygudurumun aşırı dalgalanmalar gösterdiği kronik bir psikiyatrik rahatsızlıktır. Mani ve depresyon dönemleri arasında gidip gelen bu hastalık, bireyin günlük yaşamını, ilişkilerini ve işlevselliğini ciddi şekilde etkileyebilir. Eskiden “manik-depresif hastalık” olarak bilinen bipolar bozukluk, günümüzde daha geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır.

Bu rahatsızlık, genetik yatkınlık, nörotransmitter dengesizlikleri ve çevresel etkenler gibi çeşitli faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkabilir. Biyolojik bir temele dayanan bipolar bozukluk, tedavi edilmediğinde bireyin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilir. Bu nedenle erken teşhis ve tedavi süreci büyük önem taşımaktadır.

Bipolar Bozukluğu Nedir?: Bipolar Bozukluk Belirtileri

Bipolar bozukluk, iki ana dönemle karakterizedir:

Mani (veya hipomani) dönemi:
- Aşırı enerji ve hareketlilik
- Uyku ihtiyacında azalma
- Özgüven artışı, kendini aşırı güçlü hissetme
- Konuşma hızında artış
- Dikkat dağınıklığı, riskli davranışlara eğilim
- Aşırı para harcama veya kontrolsüz kararlar alma
- Ani ve riskli ilişkiler kurma
- Sabırsızlık, aşırı coşku ve tahammülsüzlük
Depresyon dönemi:
- Sürekli üzüntü, umutsuzluk hissi
- Enerji kaybı ve sürekli yorgunluk
- Uyku düzeninde bozulmalar (çok uyuma veya uykusuzluk)
- Konsantrasyon zorlukları
- İştah değişiklikleri (aşırı yemek yeme veya iştah kaybı)
- Ölüm veya intihar düşünceleri
- Sosyal geri çekilme, insanlardan kaçınma
- Günlük aktivitelerden zevk almama

Bu iki uç arasında birey zaman zaman dengeli bir duygu durumuna sahip olabilir. Ancak dönemler arasında geçen süre, bireye ve bipolar bozukluğun türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Dönemlerin sıklığı ve şiddeti, hastalığın tipine göre farklılık gösterir.

Bipolar Bozukluk Türleri

Bipolar bozukluk farklı türlerde ortaya çıkabilir:

Bipolar I Bozukluk: En az bir mani dönemi ve ardından depresyon dönemi yaşanır.
Bipolar II Bozukluk: Hipomani (daha hafif mani) ve depresyon dönemleri ile karakterizedir.
Siklotimik Bozukluk: Daha hafif ama kronik duygu durum dalgalanmalarına sahiptir.
Diğer Bipolar ve İlişkili Bozukluklar: Belirtiler bipolar spektrumunda yer alır ama tam olarak Bipolar I veya II kriterlerini karşılamaz.

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Perspektifinden Bipolar Bozukluk

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bipolar bozukluğu bireyin düşünce ve davranış kalıplarını değiştirerek ele alır. BDT’ye göre bipolar bozukluğu olan bireyler, olumsuz düşünce kalıplarına daha yatkındır.

BDT’nin Bipolar Bozukluğa Yaklaşımı

Düşünce-Davranış Döngüsü: BDT, bireyin mani veya depresyon dönemlerindeki düşünce süreçlerini anlamasına yardımcı olur. Örneğin, “Her şeyi yapabilirim” düşüncesi riskli davranışları artırabilir.
Duygusal Düzenleme: Kişiye duygularını tanıması ve düzenlemesi için stratejiler öğretilir.
Davranışsal Değişim: Uyku düzeni, sosyal ilişkiler ve aktivitelerde denge sağlanması teşvik edilir.
Tetikleyicileri Tanıma: Stres, uykusuzluk gibi tetikleyicileri belirleyerek erken müdahale sağlanır.

BDT, ilaç tedavisi ile birlikte uygulandığında, bireyin hastalık yönetimini güçlendirerek tekrarlayan atakları önlemede etkili olabilir. Özellikle bireyin kendi farkındalığını artırarak, semptomlarını erken aşamada tanımasına yardımcı olur.

Varoluşçu Terapi Perspektifinden Bipolar Bozukluk

Varoluşçu terapi, insanın anlam arayışı ve özgür iradesi üzerine yoğunlaşır. Bipolar bozukluğu olan bireyler genellikle hayatın anlamı, kimlik krizi ve ölüm kaygısı gibi varoluşsal sorularla yüzleşirler.

Varoluşçu Terapi’nin Bipolar Bozukluğa Yaklaşımı

Özgürlük ve Sorumluluk: Bireyin yaşadığı duygu durum dalgalanmalarına rağmen yaşamı üzerinde belli bir kontrolü olduğu vurgulanır.
Anlam Arayışı: Bireyin depresyon dönemlerinde hissettiği boşluk hissi, kişisel anlam bulma çabası ile ele alınır.
Ölüm ve Kaygı: Bireyin yaşam ve ölüm hakkında düşüncelerini keşfetmesi, bu süreçleri anlamlandırması sağlanır.
Bireysel Kimlik ve Özgünlük: Hastalığın bireyin kimliğinin bir parçası olmasına rağmen, onu tamamen tanımlamaması gerektiği üzerinde durulur.

Varoluşçu terapi, bireyin bipolar bozukluğu bir “hastalık” olarak değil, onun yaşam deneyiminin bir parçası olarak kabul etmesini ve bu durumla başa çıkabilmesini hedefler.

Bipolar Bozukluk Hasta Yorumları

Bipolar bozukluğu yaşayan bireyler, hastalıkla ilgili şu yorumları paylaşmıştır:

“Mani dönemlerinde kendimi aşırı güçlü ve yenilmez hissediyorum ama bu hissin ardından gelen depresyon yıkıcı oluyor.”

“Uyku düzenim bozulduğu zaman atağın geleceğini hissedebiliyorum. Bu yüzden artık uyku düzenime daha çok dikkat ediyorum.”

“İlaç tedavisiyle birlikte terapi almaya başladım. Özellikle BDT teknikleri bana hastalığımı yönetmeyi öğretti.”

“Bipolar olduğumu kabul etmek en zoruydu. Ama zamanla, hayatımı tamamen bu hastalık üzerinden tanımlamak yerine, onunla yaşamayı öğrenmeyi tercih ettim.”

Sonuç

Bipolar bozukluk, bireyin yaşamını ciddi şekilde etkileyen bir ruh sağlığı hastalığıdır. Ancak uygun tedavi yöntemleriyle yönetilebilir. Bilişsel Davranışçı Terapi ve Varoluşçu Terapi gibi farklı yaklaşımlar, hastaların düşünce süreçlerini anlamalarına ve hastalıkla başa çıkmalarına yardımcı olabilir. Hasta deneyimleri, bipolar bozuklukla mücadelenin kişisel boyutlarını göstererek, bu rahatsızlıkla yaşayan bireylere umut ve yol gösterici olabilir.

Eğer siz veya bir yakınınız bipolar bozukluk belirtileri gösteriyorsa, bir uzmana danışarak uygun tedavi yöntemlerini değerlendirmek önemlidir. Sağlıklı bir yaşam için destek almak cesaret gerektirir ve bu cesaret, hayatı daha dengeli bir hale getirmek için atılmış önemli bir adımdır.

Bu yazıda iki farklı terapi ekollerinin lenslerinden bipolar bozukluğun ne olduğunu inceledik. Farklı terapi ekolleri ile ilgili bilgilenmek üzere ilgili yazıya gitmek için bu linke tıklayın.